માનવજીવનમાં ઉત્સવ-પ્રસંગોનું ખૂબ જ મહત્વ છે. ઉત્સવ-પ્રસંગ વિનાનું માનવજીવન પશુ જીવન જેવુ લાગે છે. એટલે જ આપણા પૂર્વજોએ આપણને જીવનમાં આનંદ ઉલ્લાસનો અનુભવ કરાવવાવાળા અનેક ઉત્સવો પ્રસંગો આપ્યા છે. દરેક તહેવાર પ્રસંગ વગેરેની એક અલગ ઓળખ આપી છે. તેની પાછળ માનવજીવનની દરેક બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને ઉત્સવ ઉજવવાની રીત-રિવાજની ગોઠવણી કરી છે.
આવો જ આપણા ગામ કંસારાકુઇ અને ઉત્તર
ગુજરાતમાં દરેક ગામમાં ઉજવાતો પરંતુ કંઈક અલગ અનેરો ઉત્સવ એટલે “ઉજાણી".
ઉજાણીનો
પ્રસંગ આપણા માનવજીવન માં ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે. આપણા ગામની ઉજાણીનો ઉત્સવ ખૂબ જ
અનેરો આનંદદાયક પ્રસંગ છે. તેની પાછળ પૌરાણિક
માન્યતા, આપણા વડવાઓની એક અલગ જ ઉત્સવની ભેટ છે.
પૌરાણિક માન્યતા : આપણા ગામમાં વષૉઁ પહેલા એક મહાન
સંત-મહાત્મા શ્રી રામનાથ મહાદેવના
મંદિરમાં રહેતા હતા. જેમનું નામ રૂપગીરીજી મહારાજ હતું. જેને આપણે ગુરૂ મહારાજ (નીચેનો ફોટો) નામથી ઓળખીએ છીએ. આ પરોપકરી સંત મહાદેવની
સેવા-પૂજા તથા ગામમાંથી ભીક્ષા લઈને જીવન ગુજારતા હતા.
 |
| ગુરુ મહારાજ |
ગુરૂ મહારાજને નાના બાળકો
ખૂબ જ પ્રિય હતા. સામાન્ય રીતે નાના બાળકો સાધુ-બાવાને જોઇને ગભરાઇ જાય પણ ગુરૂ
મહારાજતો બાળકોના વહાલા હતા. બાળકો તેમની પાસે રમવા દોડી જતાં. ગુરૂ મહારાજ નાના
બાળકોને પોતાની પાસે રહેલા એક “અક્ષયપાત્ર”
માંથી સૂકી રાયણની(કોકડી)પ્રસાદી આપાતા હતા. આ અક્ષયપાત્રમાંથી કદીયે આ રાયણની
પ્રસાદી ખુટતી જ નહોતી. બાળકો ખુશી -ખુશી ગુરૂજી પાસે રમવા દોડી જતા અને પ્રસાદીનો
આગ્રાહ રાખતા. અક્ષયપાત્રને એક દિવસ ગુરૂ મહારાજની ગેરહાજરીમાં કોઈ અટકચાળા બાળકે
જાણે-અજાણે ઊંધુ કરી દીધું. ગુરૂ મહારાજ જ્યારે બહારથી પરત આવ્યા ત્યારે
અક્ષયપાત્રને ઊંધુ વાળેલુ જોઈ ખૂબ જ દુઃખ થયુ,તેમને થયું કે આ કોઈ બાળકનું કામ નથી પરંતુ કોઈ ઇષૉળુ વ્યકિતનું કામ
છે.અને ગુરૂ મહારાજને ગામ લોકો પ્રત્યે અણગમો ઊભો થયો. મહારાજે ગામ છોડી દીધું અને
અહીંથી ઉમતા નજીક રંગપુર નામના નાનકડા ગામમાં જઇ વસવાટ કર્યો અને થોડાક સમય પછી
ત્યાં જીવતાં સમાધી લઈ લીધી. આ બાજુ
ગુરૂ મહારાજના રીસાઈને ગામ છોડવાથી એક પરગજું,દયાળુ માણસનું દિલ દુભાવાથી ગામલોકો પર
આફતો આવવાની શરૂ થઈ. ખેતી અને પશુપાલનનો
વ્યવસાય કરતા ગામલોકોમાં રોગચાળો ફાટી નીકળ્યો,પશુઓમાં
રોગચાળો તથા મરણ વગેરે આફતો ઊભી થઈ. ગામના ડાહ્યા માણસો ભેગા મળી વિચાયુઁ કે આપણે એક સંતપુરુષનું
દિલ દુભાવ્યુ છે,તેથી આ આફત આવી લાગે છે.માટે ગુરૂ મહારાજને માફી માગી મનાવી રાજી
કરી ગામમાં પરત લાવવા જોઈએ. પરંતુ ગુરૂ મહારાજે તો
સમાધી લઈ લીધી હતી. હવે શું?
 |
| મહાકાલી માતાજી |
આ જ ગુરૂ મહારાજના ગુરૂભાઈ નજીકમાં જ
આવેલા સુંશી ગામમાં રહેતા હતા તેમને ગામના વડીલો મળ્યા અને ગુરૂ મહારાજ વિશેની વાત
કરી. આ સંત મહાત્માએ સમાધિ લગાવીને ઉપરોક્ત બાબત વિશે જાણી તેનો ઉપાય બતાવ્યો.
તેમણે કહયું કે ભાદરવા માસની શુક્લપક્ષની તિથી અેટલે કે ભાદરવા મહિનાના પ્રથમ
સપ્તાહે મારા ગુરુ મહરાજના નામે(સુંશી) સવાસેર ઘી નો દીવો
મોકલવો, ત્યાં જ્યોત પ્રગટે પછીથી સમગ્ર
ગામના લોકો સહપરિવાર શુભમૂહૂર્ત જોઈ ગામ બહાર જતાં રહેવું. (પશુઓ સહિત).ત્યારપછી
ત્યાં ચૂરમાના લાડુ અને ખીચડીનો પ્રસાદ તરીકે લેવું તથા શુભમૂહૂર્ત
જોઈ સમગ્ર ગામ ફરીથી વસવાટ કરે તે રીતે પ્રથમ ગાયનું પૂજન કરી પ્રવેશ
કરાવવો ત્યારપછી સમસ્ત ગામ સહપરિવાર પ્રવેશ કરવો.ભગવાનની,ગુરુમહારાજ અને માઁ
મહાકાળીની (બાજુનો ફોટો) ક્રુપાથી સૌ સારાવાના થશે.
આમ ઉપરોક્ત ઉપાય મળતાં ત્યારપછી દર
વષેઁ ગુરૂ મહારાજના નામની ઉજાણીનો પ્રસંગ
ઉજવવાનું શરૂ કર્યું. અને ગુરૂ મહારાજના આશીર્વાદ
ફળતાં સમગ્ર ગામ આનંદ ઉલ્લાસથી રહેવા લાગ્યા.
માહિતી સ્ત્રોત અને શબ્દ દેહ આપનાર : અજય પટેલ ,વડીલોનું માર્ગદર્શન
ટાઇપિંગ
: રાહુલ પટેલ
